Khám và chữa bệnh y học cổ truyền - Lương Y Phùng Hải Đăng

Home » Dịch vụ » Khám và chữa bệnh y học cổ truyền

QUAN ĐIỂM CỦA TÔI

Hơn hai thập kỷ gắn bó với nghề thuốc, tôi nhận ra rằng:
Y học cổ truyền Việt Nam là một hệ thống hoàn chỉnh, độc lập, kế thừa tinh hoa dân gian, chứ không nằm trong cái bóng của Trung y hay chỉ là phần bổ trợ cho Tây y.

YHCT Việt Nam kết tinh từ kinh nghiệm dân gian và tri thức bản địa, gắn bó với đất, với khí hậu và thể tạng người Việt. Vì vậy, tôi luôn lựa chọn con đường Nam y – Y học cổ truyền Việt Nam bản địa, lấy dân tộc làm gốc, lấy con người làm trung tâm.

Tôi tin rằng “Nam dược trị Nam nhân” – cây thuốc mọc trên đất Việt, hợp khí hậu Việt, chính là thứ dược liệu quý nhất để chăm sóc và chữa trị cho người Việt.

Bài thuốc hay không nằm ở chỗ đắt tiền hay quý hiếm, mà nằm ở chỗ đúng bệnh, hợp người, hợp thời tiết và hợp cả đạo lý.

Bởi vậy, hành nghề không thể tách rời đạo đức.

Khám bệnh phải đủ Tứ chẩn: Vọng – Văn – Vấn – Thiết, kê toa phải xét đến ngũ tạng – tứ khí, và quan trọng hơn cả là hiểu con người chứ không chỉ nhìn vào bệnh tật.

Tâm niệm của tôi

Chữa bệnh bằng tay, bắt mạch bằng tâm, kê đơn bằng kinh nghiệm và lòng tận tụy được truyền qua bao thế hệ.

Tâm niệm của tôi

Giữ vững đạo làm thầy thuốc – để nhân tâm và y thuật cùng song hành. Chỉ khi thầy thuốc cứu người bằng cả lòng nhân, Y học cổ truyền mới giữ được giá trị và phẩm hạnh cao quý của mình.

Vọng chẩn (Nhìn)

Quan sát sắc mặt, thần khí, lưỡi, hình thể

Bác sĩ nhìn để nhận biết dấu hiệu bất thường như da sạm, mắt vàng, lưỡi nhợt hay rêu lưỡi dày – từ đó suy luận về tạng phủ bị rối loạn.

Văn chẩn (Nghe - Ngửi)

Lắng nghe tiếng nói, hơi thở, âm thanh bệnh lý và ngửi mùi cơ thể

Ví dụ như tiếng thở khò khè, giọng nói yếu ớt, hay mùi cơ thể bất thường có thể phản ánh bệnh phế, tỳ, vị.

Vấn chẩn (Hỏi)

Hỏi kỹ bệnh sử, triệu chứng, sinh hoạt, ăn ngủ, cảm xúc

Qua hỏi bệnh, bác sĩ phân tích toàn diện từ trong ra ngoài: cảm giác nóng lạnh, đau nhức, đại tiểu tiện, kinh nguyệt... để tìm ra gốc bệnh.

Thiết chẩn (Sờ - Bắt mạch)

Sờ nắn vùng đau, bắt mạch để định vị và định chứng

Bắt mạch cảm nhận trong YHCT giúp chẩn đoán tạng phủ, phân biệt hư – thực, hàn – nhiệt, biểu – lý.

Chẩn bệnh là nắm thế trận - Dùng thuốc mới là lúc xuất quân

Trong Y học cổ truyền, chẩn đúng là gốc của trị đúng.
Một bài thuốc hay chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi phác đồ được xây dựng dựa trên biện chứng chuẩn xác và tấm lòng tận tâm của người thầy thuốc.

Bởi vậy, với tôi – chữa bệnh không chỉ là kê toa, mà là hiểu bệnh, hiểu người, giúp bà con an tâm trước, an thân sau, để tinh thần vững vàng, khí huyết thuận hòa, bệnh tật tiêu tan.

Nguyên tắc xây dựng công thức
Bài thuốc của tôi

Cùng đội ngũ chuyên gia, tôi luôn chú trọng nghiên cứu – phối ngũ – ứng dụng dựa trên tinh hoa Nam dược và nguyên lý biện chứng luận trị của Y học cổ truyền. Mỗi vị thuốc được lựa chọn và gia giảm theo nguyên tắc Ngũ vị – Tứ khí – Thăng giáng phù trầm – Bổ tả, đảm bảo hiệu quả tối đa, an toàn và phù hợp cơ địa người Việt.

Vị thuốc trong toa luôn tuân thủ chặt chẽ quy tắc Quân – Thần – Tá – Sứ, phát huy vai trò điều hòa, bổ trợ lẫn nhau, hướng đến trị tận gốc – dưỡng tận căn.

Vọng chẩn

Bác sĩ nhìn để nhận biết dấu hiệu bất thường như da sạm, mắt vàng, lưỡi nhợt hay rêu lưỡi dày – từ đó suy luận về tạng phủ bị rối loạn.

Văn chẩn

Ví dụ như tiếng thở khò khè, giọng nói yếu ớt, hay mùi cơ thể bất thường có thể phản ánh bệnh phế, tỳ, vị.

Vấn chẩn

Qua hỏi bệnh, bác sĩ phân tích toàn diện từ trong ra ngoài: cảm giác nóng lạnh, đau nhức, đại tiểu tiện, kinh nguyệt... để tìm ra gốc bệnh.

Thiết chẩn

Bắt mạch cảm nhận trong YHCT giúp chẩn đoán tạng phủ, phân biệt hư – thực, hàn – nhiệt, biểu – lý.

Phù chính – Dưỡng cái gốc

Chính khí là gốc của sinh mệnh. Muốn trừ tà phải dưỡng chính trước. Phù chính là khôi phục và củng cố chính khí (sức đề kháng, nội lực cơ thể) bằng:

Thuốc bổ khí, dưỡng huyết, kiện tỳ, bổ thận, tư âm, ích dương
Dinh dưỡng: thực dưỡng phù hợp thể tạng
Rèn luyện: khí công, xoa bóp, dưỡng sinh
Tinh thần: giữ tâm an, thuận tự nhiên

Khứ tà – Công cái ngọn

Tà khí xâm phạm gây bệnh – muốn trị phải có lúc trừ tà cho đúng thời. Khứ tà là tấn công, tiêu trừ tà khí (phong, hàn, thấp, nhiệt, thử, táo...) bằng:

Thuốc tán hàn, thanh nhiệt, lợi thấp, giải biểu, hành khí hoạt huyết
Các phương pháp ngoại trị: châm cứu, cứu ngải, giác hơi, chích lể, xông hơi

Linh hoạt phối trị – Biện chứng luận trị

“Không có công thức cố định – mà có người bệnh cụ thể.” Trên thực tế, chính hư – tà thực thường cùng tồn tại Phải biện chứng rõ ràng, phân biệt chủ – thứ, nặng – nhẹ để:

Vừa phù chính – vừa khứ tà, có thể thiên bổ, thiên tả, hoặc kiêm dùng cả hai
Áp dụng kê toa theo Quân – Thần – Tá – Sứ, phối ngũ đúng thời khí, tạng phủ, cơ địa

Triết lý lâm sàng của tôi: “ Thấy bệnh là một việc – biết người mới là gốc. Dùng thuốc phải thuận cơ thể – không trái thiên lý.”

Với người Việt – phần nhiều khí hư, tỳ hư, can uất, thận yếu
– thì nguyên tắc này càng trở thành trục chính để dẫn lối
điều trị đúng người, đúng bệnh, đúng gốc

Thủy chế

Hỏa chế

Thủy hỏa hợp chế

Tôi và các cộng sự luôn tâm huyết nghiên cứu, bào chế bài thuốc với mong muốn tạo ra nhiều dạng thành phẩm tiện lợi, giúp bà con dễ sử dụng và tiết kiệm thời gian: